ఇటీవలి సంవత్సరాలలో, ప్రధాన మంత్రి జన్ ధన్ యోజన, ఇండియా స్టాక్ ద్వారా ఉత్ప్రేరకంగా ఆర్థిక చేరికలను మరింతగా పెంచడంలో భారతదేశం వేగవంతమైన పురోగతిని సాధించింది. ఏది ఏమైనప్పటికీ, క్రెడిట్ వ్యాప్తి అనేది ఒక విధానపరమైన సవాలుగా మిగిలిపోయింది.
ముఖ్యంగా దేశంలోని 63 మిలియన్ లకు పైగా గల ఎంఎస్ఎంఇ లు జీడీపీలో 30 శాతం, ఉత్పాదక ఉత్పత్తిలో 45 శాతం, ఎగుమతులలో 40 శాతంకు దోహదపడుతున్నాయి. అదే సమయంలో జనాభాలో గణనీయమైన వర్గానికి ఉపాధిని కల్పిస్తుంది.
గత కొన్ని సంవత్సరాలుగా, జన్ దన్-ఆధార్-మొబైల్ (జామ్) త్రిమూర్తులు, ఆధార్ ద్వారా ఉపయోగించిన డిజిటలైజేషన్‌ తో ఆర్థిక చేరిక భారతీయులకు వాస్తవంగా మారింది. ఇది అసాధారణమైన స్వీకరణను అందించిన యూనిఫైడ్ పేమెంట్స్ ఇంటర్‌ఫేస్ (యుపిఇ) ద్వారా మాత్రమే సాధ్యమయింది.
యుపిఇ అక్టోబర్ 2021లో రూ 7.7 ట్రిలియన్ల విలువైన 4.2 బిలియన్ లావాదేవీలను నమోదు చేసింది. యుపిఇని సంభావితం చేయడంలో ప్రభుత్వం తీసుకున్న ప్లాట్‌ఫారమ్ విధానం ఫలితంగా దాని పైన విలువైన చెల్లింపు ఉత్పత్తులు అభివృద్ధి సాధించారు. ఫలితంగా, చెల్లింపులు ఇప్పుడు కేవలం రిటైల్ అవుట్‌లెట్‌లలో మాత్రమే కాకుండా పీర్ టు పీర్-వ్యక్తుల మధ్య డబ్బు బదిలీ చేసే విధానాన్ని పూర్తిగా పునర్నిర్వచించడం ద్వారా కూడా చేయవచ్చు.
‘మొత్తం-భారతదేశం’ ఆర్థిక చేరికకు దారితీసింది. పీఎం- కిసాన్ వంటి యాప్‌ల ద్వారా ప్రత్యక్ష ప్రయోజన బదిలీ, పీఎం – స్వానిది ద్వారా వీధి వ్యాపారులకు మైక్రో క్రెడిట్ సౌకర్యాలను విస్తరించింది. రిజర్వ్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా రూపొందించిన ఖాతా అగ్రిగేటర్ రెగ్యులేటరీ (ఎఎ) ఫ్రేమ్‌వర్క్ ద్వారా ‘ఓపెన్ బ్యాంకింగ్’ స్వంత వెర్షన్‌ను అమలు చేసే దిశగా భారతదేశం కూడా అడుగులు వేసింది.
వాణిజ్యపరంగా అమలు చేసిన తర్వాత, ఎఎ ఫ్రేమ్‌వర్క్ ఇంతవరకు తక్కువ సేవలందించిన సమూహాలలో క్రెడిట్ డీపెనింగ్‌ను ఉత్ప్రేరకపరచడానికి ఉద్దేశించబడింది. చెల్లింపుల విషయంలో భారతదేశం చూసిన విజయం, దాని సూక్ష్మ, చిన్న, మధ్యతరహా వ్యాపారాల క్రెడిట్ అవసరాలకు సంబంధించి ఇప్పటికీ పునరావృతమైంది.
ప్రస్తుత క్రెడిట్ గ్యాప్, వ్యాపార, విధానపరమైన పరిమితులు ఈ అవసరాలను తీర్చడానికి, తక్కువ సేవలందించిన వారిని అధికారిక ఆర్థిక పరిధిలోకి తీసుకురావడానికి సాంకేతికతను సమర్థవంతంగా ఉపయోగించుకోవాల్సిన అవసరాన్ని వెల్లడిస్తున్నాయి.
మంత్రిత్వ శాఖల మధ్య జరిగిన సంప్రదింపుల ఆధారంగా నీతి ఆయోగ్ ఈ నివేదికను రూపొందించింది. గత సంవత్సరం, నీతి ఆయోగ్ విస్తృత వాటాదారుల సంప్రదింపుల కోసం ఈ అంశంపై చర్చా పత్రాన్ని విడుదల చేసింది. 24 సంస్థల నుండి వచ్చిన వ్యాఖ్యలను పరిశీలించి, తుది నివేదికలో తగిన విధంగా పరిష్కరించారు.
