ఉక్రెయిన్‌పై రష్యా దాడి సందర్భంగా ఆ దేశంలో పలు దేశాలు విధించిన తీవ్రమైన ఆర్ధిక ఆంక్షలు ప్రపంచ ఆర్థిక వ్యవస్థను అస్థిరపరుస్తాయని కధనాలు వెలువడుతున్నాయి. కానీ ప్రపంచ ఆర్థిక వ్యవస్థలో రష్యా ఎంత ముఖ్యమైనది?
అణు-సాయుధ బలగంతో పెద్ద భౌగోళిక రాజకీయ శక్తిగా ఎదిగినప్పటికీ, ఆర్థికంగా, రష్యా మధ్య స్థాయి దేశం మాత్రమే కావడం గమనార్హం. అయినప్పటికీ, చమురు, సహజవాయువు ఎగుమతుల్లో పెద్ద దేశం, కాబట్టి రష్యా దండయాత్ర, ఫలితంగా ఏర్పడే ఆంక్షల నుండి ఏవైనా ఆటంకాలు ఎదురైతే రష్యా బాలగంపై ఆధారపడే దేశాలను, ముఖ్యంగా పశ్చిమ ఐరోపాలోని అనేక దేశాలను మాత్రమే ఇబ్బందులకు గురి చేసే అవకాశం ఉన్నట్లు భావిస్తున్నారు.
ఐరోపాలో ఇంధనం, ఆర్ధిక మార్కెట్లలో జర్మనీ, యుకె ప్రధాన దేశాలు. నార్డ్ స్ట్రీమ్ 2 పైప్‌లైన్‌ను అడ్డుకోవడం వల్ల జర్మనీ ముఖ్యమైనది. అయితే అనేక రష్యన్ ఒలిగార్చ్‌లకు ముఖ్యమైన ఆర్థిక మార్కెట్‌ బ్రిటన్. విస్తృతంగా చూస్తే అంతర్జాతీయ ఆర్ధిక శక్తులలో రష్యా అగ్రశ్రేణిలో లేదని చెప్పవచ్చు.
ఒక దేశపు ఆర్ధిక స్థాయిని కొలిచే అత్యంత సాధారణ ప్రాతిపదిక స్థూల దేశీయోత్పత్తిని బట్టి చూస్తే , రష్యా ప్రపంచంలో 11వ స్థానంలో ఉంది. ఇది ప్రపంచంలో అతిపెద్ద ఆర్ధిక వ్యవస్థ అయినా అమెరికా ఆర్థిక వ్యవస్థలో దాదాపు 14వ వంతు పరిమాణంగా ఉంది.
జిడిపిలో, రష్యా చైనా, జపాన్, జర్మనీ, బ్రిటన్, భారతదేశం, ఫ్రాన్స్, ఇటలీ, కెనడా,దక్షిణ కొరియాలను కూడా వెనుకబడి ఉంది. బ్రెజిల్, ఆస్ట్రేలియా, స్పెయిన్, మెక్సికో,,ఇండోనేషియా కంటే మాత్రమే ముందుంది.
దాదాపు 145 మిలియన్ల జనాభాను పరిగణనలోకి తీసుకున్నప్పుడు రష్యా కూడా సాపేక్షంగా పేద దేశం. రెండు డజనుకు పైగా దేశాలు రష్యా కన్నా ఎక్కువగా తలసరి స్థూల జాతీయోత్పత్తిని కలిగి ఉన్నాయి. నిజానికి, సోవియట్ యూనియన్‌లోని అనేక పూర్వ ప్రచ్ఛన్న యుద్ధ ఉపగ్రహ రాష్ట్రాలు ఇప్పుడు తలసరి జిడిపిలో రష్యాను అధిగమించాయి, వీటిలో పోలాండ్, హంగేరీ చెక్ రిపబ్లిక్, స్లోవేకియా ఉన్నాయి.
రష్యా తలసరి స్థూల దేశీయోత్పత్తిని ఐరోపా, ఇతర ప్రాంతాలలో ఎంపిక చేసిన దేశాలతో పోలిస్తే, పోలాండ్, హంగేరీ మరియు చెక్, స్లోవాక్ రిపబ్లిక్‌ల వంటి మాజీ వార్సా ఒప్పంద దేశాలకు కూడా రష్యా వెనుకంజలో ఉంది.
మొత్తం అంతర్జాతీయ వాణిజ్యంలో రష్యా కూడా సాపేక్షంగా చిన్న ఆటగాడు మాత్రమే. నెదర్లాండ్స్, ఐర్లాండ్, స్విట్జర్లాండ్, బెల్జియం, స్పెయిన్, యునైటెడ్ అరబ్ ఎమిరేట్స్ వంటి చిన్న దేశాలతో పాటు సింగపూర్, హాంకాంగ్ వంటి ఆసియా వాణిజ్య కేంద్రాల కంటే వెనుకబడి ఉంది. వస్తువులు, సేవలలో ఎగుమతులలో ఇది ప్రపంచంలో 20వ స్థానంలో ఉంది. రష్యా 20వ అతిపెద్ద ఎగుమతిదారు.
ముఖ్యంగా ఇంధనం, చమురు, సహజవాయువులలో మాత్రమే రష్యాను కీలకమైన ఆర్ధిక వ్యవస్థగా పేర్కొనవచ్చు. రష్యా చమురు ఉత్పత్తిలో ప్రపంచంలో మూడవ స్థానంలో ఉంది, అమెరికా, సౌదీ అరేబియా తర్వాత మొత్తం ప్రపంచ ఉత్పత్తిలో 11 శాతం వాటా కలిగి ఉంది. ఇక, రష్యా సహజ వాయువు ఉత్పత్తిలో ప్రపంచంలో రెండవ స్థానంలో ఉంది. కేవలం అమెరికాకు మాత్రమే వెనుకబడి ఉంది. చమురు దిగుమతుల్లో రష్యా స్థానం 7 శాతంగా ఉంది.
రష్యా ప్రధాన ఐదు ఎగుమతులలో నాలుగు శిలాజ ఇంధనానికి సంబంధించినవి: పెట్రోలియం, పెట్రోలియం ఉత్పత్తులు, సహజ వాయువు, బొగ్గు. మెరికా కోసం
అమెరికాకు చమురు ఎగుమతులపై ప్రభావం చాలా స్వల్పంగా మాత్రమే ఉంటుంది. ఎందుకంటె అమెరికా దిగుమతుల్లో రష్యా చమురు ఖాతాలు కేవలం 7 శాతం మాత్రమే, దాని ఉత్తర అమెరికా పొరుగు దేశాలైన కెనడా, మెక్సికో నుండి వచ్చిన దాదాపు 62 శాతం కంటే ఎక్కువ వాటా ఉంది.
పైగా, విదేశీ చమురుపై అమెరికా ఇప్పుడు అంతగా ఆధారపడటం లేదు. 2020, 2021లలో చాలా వరకు, అమెరికా దేశీయ ఉత్పత్తి దాని దిగుమతులను మించిపోయింది. కానీ అంతర్జాతీయ చమురు, గ్యాస్ మార్కెట్లలో, ఇతర దేశాలు పుతిన్ దూకుడును శిక్షించడానికి రష్యా చమురును తగ్గించడం లేదా వదులుకోవడం చాలా కష్టతరంగా ఉంటుంది.
నెదర్లాండ్స్, జర్మనీ, పోలాండ్, ఫిన్లాండ్, ఇతర ఐరోపా దేశాలు రష్యా చమురుపై ఎక్కువగా ఆధారపడుతున్నాయి. ఇప్పుడు వేరేచోట కొనుగోలు చేయడం కష్టం కాగలదు. చైనా కూడా రష్యా చమురు ఎగుమతుల్లో పెద్ద వాటాను కొనుగోలు చేస్తుంది. ఆ కొనుగోళ్లను చైనా తగ్గించే అవకాశం లేదు.
రష్యా ఆర్థిక అవసరాల కోసం చైనా ఒక సాధారణ పరిష్కారాన్ని అందించగలిగినప్పటికీ, చైనా తన పొరుగు దేశాన్ని ఆసరా చేసుకోవడానికి ఎంతవరకు సిద్ధంగా ఉంటుందో ఇప్పటికీ అస్పష్టంగా ఉంది.
జర్మనీ, ఇటలీ, ఫ్రాన్స్‌ల నేతృత్వంలో రష్యా సహజ వాయువుపై ఐరోపా ఆధారపడటం మరింత ఎక్కువగా ఉంది. కొన్ని ఐరోపా దేశాలకు, రష్యన్ సహజ వాయువు వారి సరఫరాలో 30 నుండి 40 శాతం వరకు ఉంటుందని నిపుణులు అంటున్నారు.
ఇంధనంతో పాటు రష్యా కూడా గోధుమలలో ఎగుమతుల్లో ప్రపంచంలో మొదటి స్థానంలో ఉండగా, ఉక్రెయిన్ ఐదవ స్థానంలో ఉంది. వందకు పైగా దేశాలకు రష్యా వ్యవసాయ ఎగుమతులు చేస్తుంది, ఈజిప్ట్, టర్కీ, నైజీరియా, బంగ్లాదేశ్‌తో సహా మధ్యప్రాచ్యం, ఆసియా, ఆఫ్రికాలోని జనసాంద్రత కలిగిన దేశాలకు ఎక్కువగా వెడుతున్నాయి.
రష్యా నుండి దిగుమతులపై ఆంక్షలు అమలయితే ఇటువంటి దేశాలలో అశాంతికి దారితీసే అవకాశం ఉంది. ఉదాహరణకు, 2010లో రష్యాలో కరువు ఏర్పడితే ఈజిప్టులో ఆహార ధరలు విపరీతంగా పెరిగి, ప్రజలలో అసంతృప్తికి దారితీసింది.
పల్లాడియం, నికెల్, అల్యూమినియం, పొటాష్‌తో సహా కొన్ని వస్తువుల ఉత్పత్తిలో కూడా రష్యా ముఖ్యమైనది. రైల్వేలు, బీమా వంటి ఎగుమతులపై ఆంక్షలు ఖచ్చితంగా అంతర్జాతీయ ఆర్థిక వ్యవస్థను అస్థిరపరుస్తాయని భావిస్తున్నారు. బహుశా ప్రపంచ సరఫరా గొలుసు కోసం ఇప్పటికే ఉన్న క్లిష్ట పరిస్థితిని మరింత దిగజార్చవచ్చని నిపుణులు భావిస్తున్నారు.
స్విఫ్ట్ అని పిలువబడే అంతర్జాతీయ బ్యాంకింగ్ ప్రోగ్రామ్ నుండి రష్యాను తొలగించే అవకాశంతో సహా ఆర్థిక ఒత్తిడికి కారణమయ్యే దాని సాధనాలను పశ్చిమ దేశాలు ఇంకా పూర్తి చేయలేదు. బెల్జియం కేంద్రంగా ఉన్న కన్సార్టియం, సరిహద్దు చెల్లింపులను సడలించడం ద్వారా రోజుకు బ్యాంకుల మధ్య పది లక్షల ఆర్థిక సందేశాలను చేరవేస్తుంది.
రష్యాను ప్లాట్‌ఫారమ్ నుండి గెంటివేయడం ప్రపంచంలోని మిగిలిన ఆర్థిక వ్యవస్థలతో అనుసంధానం అయ్యే సామర్థ్యాన్ని దెబ్బతీస్తుంది, అయినప్పటికీ పశ్చిమ దేశాలు ఈ చర్య తీసుకునే ముందు చాలా జాగ్రత్తగా ముందుకు కొంతవరకు తమ సొంత ఆర్థిక వ్యవస్థలపై దెబ్బతింటాయని భయపడుతున్నాయి.
పశ్చిమ దేశాలు సమిష్టిగా నిర్ణయం తీసుకోగలిగితే రష్యన్ ఆర్థిక వ్యవస్థను చాలా త్వరగా కూలిపోవచ్చని, అయితే అందుకు రాజకీయంగా ఆయా దేశాలకు అనేక పరిమితులు ఉన్నాయని నిపుణులు స్పష్టం చేస్తున్నారు.
