ప్రధాని నరేంద్ర మోదీ నిన్న పంజాబ్లోని ఫిరోజ్పూర్లో పర్యటించిన సందర్భంగా భద్రతా ఉల్లంఘనలు దేశవ్యాప్తంగా సంచలనం సృష్టించాయి. ఈ లోపాన్ని చాలా సీరియస్గా తీసుకున్న కేంద్ర హోం మంత్రిత్వ శాఖ ఈ విషయంలో పంజాబ్ పోలీసులు ఉద్దేశ్యపూర్వకంగా తప్పుదోవపట్టి వ్యవహరించి ఉంటారని కేంద్ర హోమ్ మంత్రిత్వ శాఖ అధికారులు అనుమానిస్తున్నట్లు తెలుస్తున్నది.
నిరసనకారుల గురించి నిఘా ఇన్పుట్లు ఉన్నప్పటికీ, ప్రధాని నరేంద్ర మోడీ పర్యటన కోసం ఆకస్మిక మార్గాన్ని సిద్ధం చేయకపోవడమే ఈ విస్తృత కసరత్తు వెనుక కొన్ని బలమైన ‘రాజకీయ ఉద్దేశ్యాన్ని’ వెల్లడిస్తుంది.
పంజాబ్లో బుధవారం ప్రధానికి సంబంధించిన అపూర్వమైన భద్రతా ఉల్లంఘనకు కీలకం ఏమిటంటే, ఆయన గమ్యస్థానమైన హుస్సేనివాలా జాతీయ అమరవీరుల స్మారకానికి 30 కి.మీ దూరంలో ఉన్న హుస్సేనివాలా జాతీయ అమరవీరుల స్మారకానికి వెళ్లే మార్గంలో ఫ్లైఓవర్పై 15 నిమిషాల పాటు ఆయన కాన్వాయ్ 15 నిమిషాల పాటు నిలిపివేశారు.
ఉదయం 10.20 గంటలకు భిసియానా విమానాశ్రయంలో ప్రధాని దిగినప్పుడు భటిండాలో వర్షం కురుస్తోంది. రాత్రి 11.15 గంటలకు రోడ్డు మార్గంలో 122 కి.మీ దూరంలో ఉన్న ఫిరోజ్పూర్లోని హుస్సేనివాలా మెమోరియల్కి వెళ్లాలని నిర్ణయించుకునే ముందు 30 నిమిషాలకు పైగా, ఆయన వాతావరణం క్లియర్ అయ్యే వరకు వేచి ఉన్నారు. ఈ ప్రణాళిక మార్పు వెంటనే పంజాబ్ ప్రభుత్వానికి, పోలీసులకు తెలిపారు.
మధ్యాహ్నం 1.05 గంటలకు, ప్రధాని కాన్వాయ్ పిరియానా గ్రామం సమీపంలోని ఫ్లైఓవర్కు చేరుకుంది. ఎదురుగా బస్సులు, నిరసనకారులతో ట్రాఫిక్ జామ్ ఏర్పడింది. వారు భారతీయ కిసాన్ యూనియన్ క్రాంతికారి (ఫుల్) సభ్యులు. ప్రధానమంత్రి ర్యాలీకి వెళుతున్న బిజెపి కార్యకర్తలకు వ్యతిరేకంగా నిరసన తెలుపుతున్నారు.
ప్రధానమంత్రి కాన్వాయ్ ఫ్లైఓవర్పై ఆగిపోవడంతో అధికార పంజాబ్ డైరెక్టర్ జనరల్ ఆఫ్ పోలీస్ సిద్ధార్థ్ చటోపాధ్యాయ ప్రభుత్వంలోని సీనియర్ సభ్యులతో సంప్రదింపులు జరిపినట్లు తెలుస్తున్నది. డిజిపి నిరసనకారులను చెదరగొట్టడానికి “బలాన్ని ఉపయోగించడం” ద్వారా దారిలో అడ్డంకులు తొలగించాలని చూసారు. కానీ సంయమనం పాటించమని ఆయన చెప్పారని చెబుతున్నారు.
“2015లో బార్గారిలో జరిగిన బలిదానాల సంఘటన తర్వాత బెహబల్ కలాన్లో జరిగిన మతవిశ్వాస వ్యతిరేక నిరసనకారులపై పోలీసు చర్య సమయంలో జరిగినట్లుగా” రాష్ట్ర ప్రభుత్వాన్ని ఫిక్సింగ్లో ఉంచే ఏదీ పోలీసులు చేయవద్దని డిజిపికి ఆదేశాలు అందాయి. ఆ సంఘటనలో, రహదారిని నిర్బంధించిన ఇద్దరు నిరసనకారులు మృతిచెందారు.
ఫలితంగా మధ్యాహ్నం 1.20 గంటలకు వెనక్కి వెళ్లాలని నిర్ణయించుకోవడానికి ముందు ప్రధాని కాన్వాయ్ 15 నిమిషాలకు పైగా వంతెనపై నిలిచిపోయింది. విశేషమేమిటంటే, ప్రధానమంత్రి పర్యటన కోసం 10 మంది సీనియర్ సూపరింటెండెంట్ ఆఫ్ పోలీస్ (ఎస్ ఎస్ పిలు) డ్యూటీలో ఉన్నారు. వీరితో పాటు ఒకే విధమైన సీనియారిటీ ఉన్న 10 మంది అధికారులు ఉన్నారు.
ప్రధానమంత్రి కాన్వాయ్ చిక్కుకుపోయిన ప్రాంతం మోగా ఎస్ఎస్పి పరిధిలో ఉందని “అడిషనల్ డైరెక్టర్ జనరల్ ఆఫ్ పోలీస్ జి నాగేశ్వరరావు చేసిన భద్రతా ఏర్పాట్ల ప్రకారం, ప్రధానమంత్రి భద్రతా ప్రణాళికకు మొత్తం ఇన్ఛార్జ్గా ఉన్నారని చెబుతున్నారు.
కాల్స్కి, మెసేజ్కి రావు స్పందించలేదని ఉన్నతాధికారులు ఆరోపిస్తున్నారు. ఫ్లైఓవర్పై ధర్నా చేస్తున్న బృందం భారతీయ కిసాన్ యూనియన్ క్రాంతికారి (ఫుల్) రాష్ట్ర ప్రధాన కార్యదర్శి బల్దేవ్ సింగ్ జిరా, ప్రధాని, అతని కాన్వాయ్ ఆ దారిలో వెళ్తారని ఫిరోజ్పూర్ ఎస్ ఎస్ పి తమకు తెలిపిన్నట్లు అంగీకరించారు.
ప్రధానమంత్రి ఆ రోడ్డుపై ప్రయాణించాల్సిన సమయంలో నిరసనకారులు అక్కడ ఎలా దిగారు? పోలీసుల జోక్యం ఇంత ఆలస్యంగా ఎందుకు జరిగిందో డీఐజీ సమాధానం చెప్పాలని పంజాబ్ సీనియర్ పోలీసు అధికారి ఒకరు స్పష్టం చేస్తున్నారు.
ప్రధాని పర్యటనకు నిబంధనల ప్రకారం భద్రత కల్పించడం రాష్ట్ర ప్రభుత్వ బాధ్యత అని రిటైర్డ్ పంజాబ్ పోలీసు డిజిపి ఒకరు పేర్కొన్నారు “నిరసనకారులు అక్కడ ఉన్నారని మీకు తెలిసినప్పుడు మీరు అదనపు భద్రతను మోహరించవలసి ఉంటుంది,” అన్నారాయన. “ప్రధాని తన దారిలో ఉన్నందున రైతులను దూరంగా వెళ్లమని చెప్పడం తీవ్రమైన లోపం. మీరు ఇంత చిన్న నోటీసుతో విషయాలను క్లియర్ చేయలేరు” అంటూ పోలీస్ వైఫల్యం గురించి స్పష్టం చేశారు.
‘బ్లూ బుక్’ నిబంధనల అమలులో విఫలం
పంజాబ్ పోలీసులు ‘బ్లూ బుక్’ నిబంధనలను అనుసరించడంలో విఫలమయ్యారని, నిరసనకారుల గురించి ఇంటెలిజెన్స్ సమాచారం అందించినప్పటికీ ప్రధాని నరేంద్ర మోదీ పర్యటన కోసం ప్రత్యామ్నాయ మార్గాన్ని సిద్ధం చేయలేదని కేంద్ర హోం వ్యవహారాల మంత్రిత్వ శాఖ సీనియర్ అధికారి చెప్పారు.
స్పెషల్ ప్రొటెక్షన్ గ్రూప్ (ఎస్పీజీ) బ్లూ బుక్ ప్రధానమంత్రి రక్షణ కోసం భద్రతా మార్గదర్శకాలను నిర్దేశిస్తుంది.భద్రతా వైఫల్యంపై ఇంటెలిజెన్స్ బ్యూరో పంజాబ్ పోలీసులతో సంప్రదింపులు జరుపుతున్నట్లు ఓ అధికారి తెలిపారు.వీఐపీకి పూర్తి రక్షణ కల్పిస్తామని పంజాబ్ పోలీసులు హామీ ఇచ్చారు.
బ్లూ బుక్ ప్రకారం ప్రధానమంత్రి పర్యటన సందర్భంగా పంజాబ్లో జరిగిన ప్రతికూల పరిస్థితుల్లో, రాష్ట్ర పోలీసులు వీఐపీ రక్షణ కోసం ప్రత్యామ్నాయ మార్గాన్ని సిద్ధం చేయాలని హోంశాఖ అధికారి చెప్పారు.పంజాబ్ రాష్ట్రం సురక్షితంగా ఉండాలన్నా, శాంతి భద్రతలను కాపాడాలన్నా అక్కడ రాష్ట్రపతి పాలన విధించాలని ఆ రాష్ట్ర మాజీ ముఖ్యమంత్రి కెప్టెన్ అమరీందర్ సింగ్ డిమాండ్ చేశారు.
రోడ్ల దిగ్బంధంతో ప్రధాని నరేంద్ర మోదీ సుమారు 20 నిమిషాల పాటు ఫ్లైఓవర్పైనే ఉండిపోవాల్సి రావడంపై పంజాబ్ సర్కార్ను ఆయన తప్పుపట్టారు. ఇది తీవ్రమైన భద్రతా లోపమేనని ఆయన స్పష్టం చేశారు.
పంజాబ్లో శాంతిభద్రతలు పూర్తిగా లోపించాయని ఆరోపించారు. ”ప్రధానికి సురక్షితంగా ప్రయాణించడానికి వీలు కల్పించలేకపోతే, అందులోనూ పాకిస్థాన్ సరిహద్దుకు 10 కిలోమీటర్ల దూరంలో ప్రధానికి రక్షణ కల్పించ లేకుంటే మీరు మీ పదవిలో కూర్చునేందుకు తగరు. వెంటనే పదవి నుంచి తప్పుకోండి” అని ముఖ్యమంత్రి, హోం మంత్రిలపై మీడియా సమావేశంలో కెప్టెన్ విరుచుకుపడ్డారు.