మహారాష్ట్ర ముఖ్యమంత్రి ఉద్ధవ్ ఠాక్రే, గవర్నర్ బిఎస్ కోషియార్ ల మధ్య పలు అంశాలపై విభేదాలను ప్రస్తావిస్తూ. రాష్ట్రంలోని ఇద్దరు అత్యున్నత రాజ్యాంగ అధికారులు “ఒకరినొకరు విశ్వసించకపోవడం” “దురదృష్టకరం” అని బాంబే హైకోర్టు విచారం వ్యక్తం చేసింది.
ప్రధాన న్యాయమూర్తి జస్టిస్ దీపాంకర్ దత్తా, న్యాయమూర్తి జస్టిస్ ఎం.ఎస్. కార్నిక్ వీరిద్దరూ (సీఎం, గవర్నర్) కలిసి కూర్చుని తమ విభేదాలను పరిష్కరించుకోవడం సముచితమని సూచించారు.
మహారాష్ట్ర శాసనసభ స్పీకర్ ఎంపిక ప్రక్రియను సవాల్ చేస్తూ న్యాయవాదులు మహేష్ జెఠ్మలానీ, సుభాష్ ఝా ద్వారా దాఖలు చేసిన రెండు పిల్‌లపై విచారణ సందర్భంగా కోర్టు మౌఖిక పరిశీలనలు చేసింది.
రాజ్యాంగంలోని ఆర్టికల్ 14 ద్వారా హామీ ఇవ్వబడిన చట్టం ముందు సమానత్వానికి పౌరుల ప్రాథమిక హక్కును ఈ ప్రక్రియ ఉల్లంఘించదని పేర్కొంటూ, సుదీర్ఘ విచారణ తర్వాత హైకోర్టు పిటిషన్లను తోసిపుచ్చింది.
రెండు పిల్‌లలో ఒకదానిలో బిజెపి ఎమ్మెల్యే గిరీష్ మహాజన్‌కు ప్రాతినిధ్యం వహిస్తున్న జెఠ్మలానీ, ప్రస్తుత విధానం-2021 డిసెంబర్‌లో ముఖ్యమంత్రి మాత్రమే అటువంటి ఎంపికపై గవర్నర్‌కు సలహా ఇవ్వడానికి వీలు కల్పించే సవరణ ద్వారా తీసుకువచ్చారని, కానీ అది రాజ్యాంగ విరుద్ధమని వాదించారు. ముఖ్యమంత్రి మాత్రమే కాకుండా మంత్రి మండలి సలహా ఇవ్వాలని సూచించారు.
ఈ విషయంలో జోక్యం చేసుకోకపోవడం వల్ల ప్రజా ప్రయోజనాలను పరిరక్షించడంలో న్యాయస్థానం విఫలమవుతుందని జెఠ్మలానీ వాదించారు. అయితే, అసెంబ్లీ స్పీకర్ ఎన్నిక వల్ల సాధారణ ప్రజానీకం ఎలా ప్రభావితమవుతోందో చూపించేందుకు పిటిషనర్లు మరింత కష్టపడాల్సి ఉంటుందని హైకోర్టు పేర్కొంది.
“అసెంబ్లీ స్పీకర్‌గా ఎవరు ఉండబోతున్నారనే దానిపై ప్రజల్లో ఆసక్తి లేదు. లోక్‌సభ స్పీకర్ ఎవరు అని ప్రజలకు వెళ్లి అడగండి? ఈ కోర్టులో ఎంతమంది సమాధానం చెప్పగలరు?” అని హైకోర్టు ప్రశ్నించింది. “ఈ సమస్య పిల్ అర్ధవంతమైనదని మీరు చూపించాలి. స్పీకర్ కేవలం శాసనసభ సభ్యుడు మాత్రమే. ఇక్కడ ప్రజా ప్రయోజనం ఏమిటి? ” అని కోర్టు ప్రశ్నించింది.
గత ఏడాది రాష్ట్ర కాంగ్రెస్ అధ్యక్షుడిగా నానా పటోలే నియామకం తర్వాత మహారాష్ట్ర అసెంబ్లీలో స్పీకర్ పదవి ఖాళీగా ఉంది.రాష్ట్రంలోని 12 మంది శాసనమండలి సభ్యుల (గవర్నర్ కోటా కింద) నామినేట్‌పై మహారాష్ట్ర సీఎం, గవర్నర్ మధ్య ఇటీవల ఏర్పడిన ప్రతిష్టంభనను కూడా హైకోర్టు ప్రస్తావించింది.
ఈ సమస్య గత సంవత్సరం పిల్ లో హైకోర్టు ముందు లేవనెత్తబడింది, 2021 ఆగస్టులో, ప్రధాన న్యాయమూర్తి దత్తా నేతృత్వంలోని మరొక బెంచ్, అటువంటి నామినేషన్‌పై సహేతుకమైన సమయంలో తన నిర్ణయాన్ని ప్రకటించడం గవర్నర్ కోష్యారీ విధి అని పేర్కొంది.
గవర్నర్ తప్పనిసరిగా ముఖ్యమంత్రితో మాట్లాడాలని, నామినీల జాబితాలో తన రిజర్వేషన్లు ఏమైనా ఉంటే వారికి తెలియజేయాలని హైకోర్టు అప్పుడు చెప్పింది. దాదాపు “ఎనిమిది నెలల క్రితం” ఉత్తర్వులు జారీ చేసినప్పటికీ గవర్నర్ ఇంకా నామినేషన్‌ను ఖరారు చేయలేదని పేర్కొనడం పట్ల కోర్ట్ విచారం వ్యక్తం చేసింది. “ఆ సమయంలో, ప్రజాస్వామ్యం కూలిపోతుందని వాదించారు,” అని హైకోర్టు తెలిపింది.
“గవర్నర్ 12 మంది ఎమ్మెల్సీలను ఇంకా నామినేట్ చేయనందున ప్రజాస్వామ్యం చచ్చిపోయిందా? ఇప్పుడున్న సమస్య కంటే తీవ్రమైనది? మన ప్రజాస్వామ్యం అంత పెళుసుగా లేదు” అని పేర్కొంది. అన్ని శాసన వ్యవహారాల్లో అప్పీల్ కోర్టు జోక్యం చేసుకోవడం సరికాదని ధర్మాసనం పేర్కొంది.
“గవర్నర్ విచక్షణపై మాకు కొంత నమ్మకం ఉండాలి. ముఖ్యమంత్రి రాష్ట్రానికి అధిపతి. ఈ రెండింటిలో ఏది సరైనది కాదని చెప్పే స్థాయికి మేము వెళ్లలేము, ”అని హైకోర్టు స్పష్టం చేసింది“మహారాష్ట్రలో దురదృష్టకరం ఏమిటంటే, ఇద్దరు అత్యున్నత రాజ్యాంగ అధికారులు ఒకరినొకరు విశ్వసించకపోవడం. మీరిద్దరూ (సీఎం మరియు గవర్నర్) దయచేసి కలిసి కూర్చుని, మీ మధ్య ఈ సమస్యను పరిష్కరించుకోండి, ”అని పేర్కొంది.
పిటిషన్లను కొట్టివేస్తూ, స్పీకర్ ఎన్నికపై ఇతర శాసనసభ్యులు తమ సూచనలను వినిపించకుండా అటువంటి సవరణ ఎక్కడ నిషేధించబడిందని కోర్టు ప్రశ్నించింది. విచారణ ప్రారంభంలో మహాజన్ సమర్పించిన రూ. 10 లక్షలు, పౌరుడు జనక్ వ్యాస్ రూ. 2 లక్షలతో సహా రూ. 12 లక్షల మొత్తాన్ని జప్తు చేసిందని కోర్టు పేర్కొంది.
